Karmel Maryi Matki Nadziei

Drodzy Bracia i Siostry Karmelu terezjańskiego, jak również zrzeszeni we Wspólnotach agregowanych do naszego Zakonu, cała Rodzino Karmelu terezjańskiego obejmująca wszystkich żyjących duchem Karmelu

1. Bóg w swojej niepojętej miłości i dobroci dzieli się z człowiekiem swym zatroskaniem o losy świata. Nikt z tej współpracy nie jest wykluczony, bo też nikt nie rodzi się przypadkowo i bez misji przysparzania dobra Królestwu Bożemu. Z licznego grona ludzkiej społeczności Stwórca powołał niektóre osoby do głębszej zażyłości z sobą, by uczestniczyły w Jego dziełach z większym wkładem dobrowolnej, ofiarnej miłości. Otrzymały one od Stwórcy cenne uzdolnienia oraz osobiste przymioty, dlatego też za ich życia stawiał przed nimi wysokie wymagania. W gronie tych wyjątkowych przyjaciół Boga znalazła się św. Teresa od Jezusa, karmelitanka z klasztoru Wcielenia w Awili.

Jej odnowicielska działalność w XVI wieku wśród Braci i Sióstr swego Zakonu doprowadziła do pojawienia się we wspólnocie Kościoła nowej rodziny zakonnej: Braci Bosych oraz Mniszek Bosych Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel, zwanych popularnie Karmelitami Bosymi i Karmelitankami Bosymi. Po pierwszych fundacjach klasztorów Karmelitanek Bosych, które powstawały najpierw na terytorium obecnej Hiszpanii, przyszedł czas ekspansji Sióstr także na inne kraje Europy, w tym Polskę. Obecny rok to czas świętowania 400 lat ich obecności w naszej Ojczyźnie.
Niniejszym listem pragniemy zwrócić uwagę na ten szacowny Jubileusz i zachęcić wszystkich do wdzięczności Bogu za cichą, ale jakże skuteczną misję Karmelitanek Bosych w życiu Kościoła i świata. Jubileuszowe celebracje w skali ogólnopolskiej rozpocznie uroczysta Eucharystia sprawowana 24 maja br. o godz. 17.00 pod przewodnictwem Generała Zakonu, o. Saverio Cannistra, w Klasztorze Karmelitanek Bosych w Krakowie, przy ul. Kopernika. Zakończą je dziękczynne Eucharystie sprawowane w poszczególnych klasztorach Sióstr 26 maja 2013 r.

RYS HISTORYCZNY

2. Inicjatywa sprowadzenia Karmelitanek Bosych do naszej Ojczyzny pojawiła się wśród ich polskich Braci w Zakonie. Na miejsce pierwszej fundacji pw. św. Marcina wybrano Kraków. Wspólnota fundacyjna, którą tworzyły: s. Maria od Trójcy Świętej z Brukseli, s. Małgorzata od Jezusa i s. Teresa od Jezusa z Mons oraz s. Krystyna od św. Michała z Lowanium, przybyła do królewskiego miasta 26 maja 1612 r. Jeszcze w tym samym roku do fundatorek dołączyły pierwsze trzy polskie kandydatki. Droga kolejnych fundacji wiodła przez Lublin, Wilno, Lwów, Warszawę i ponownie Kraków, gdzie założono drugi klasztor, na Wesołej. Karmelitanki Bose dzieliły wraz z polskim narodem i Kościołem trudne czasy wojen oraz kasat, a raz powierzonej im przez Bożą Opatrzność ziemi Słowian nigdy nie opuściły. Gdy zabierano im bądź niszczono klasztor w jednym miejscu, udawały się na fundację w inne. Dzisiaj, 400 lat po pierwszej fundacji, na ziemiach polskich służy Bogu i Kościołowi dwadzieścia dziewięć wspólnot. To z nich, po upadku systemu komunistycznego, wyruszyły odważne fundatorki, by w sąsiednich krajach zaszczepiać ducha Karmelu terezjańskiego. Misję powierzoną im przez św. Teresę od Jezusa polskie Karmelitanki Bose poniosły na Ukrainę, Słowację, Islandię, do Norwegii, Rosji i Kazachstanu, dając początek dziewięciu nowym wspólnotom. W tym kontekście wspomnieć należy także te poszczególne polskie Mniszki, które odpowiedziały wielkodusznie na potrzeby personalne klasztorów w innych krajach i udały się do nich, by przeżywać tam swoje oddanie Bogu, Zakonowi i Kościołowi.

3. Wkład Karmelitanek Bosych w życie duchowe i kulturalne naszego narodu to piękne karty zapisane odwagą kobiet, które odkryły w sobie głos wołający je do wyłącznego oddania swego życia Bogu w klauzurze. Siłą Sióstr była ich wierność. Niekiedy zmagały się ze sprzeciwem najbliższych, niezdolnych zaakceptować wybór, jakiego dokonały. Chociaż wartość i znaczenie tych zmagań zna tylko Bóg i każde w Jego oczach jest bezcenne, kilka postaci zasługuje na imienne wspomnienie.

Przywołać należy najpierw m. Annę od Jezusa (Jadwigę Stobeńską), pierwszą Polkę, która złożyła śluby w Karmelu terezjańskim, kobietę wielkiej cnoty i zasług dla początków Karmelitanek Bosych w naszej Ojczyźnie. To jej starania i oddanie umożliwiły realizację kolejnych fundacji na wschodnich ziemiach Rzeczpospolitej. Dalej wspomnieć należy m. Teresę od Jezusa (Mariannę Marchocką), zmarłą w opinii świętości przełożoną i mistrzynię pierwszego pokolenia Karmelitanek lwowskich, mistyczkę i autorkę pierwszej w języku polskim autobiografii mistycznej, kandydatkę na ołtarze, której zakończenie procesu beatyfikacyjnego na szczeblu diecezjalnym spodziewane jest w roku jubileuszowym 400-lecia obecności Karmelitanek Bosych w Polsce.

Nie można pominąć także m. Marii Ksawery od Jezusa (Marii Cecylii Czartoryskiej), fundatorki, której nieoceniona pomoc wspierała dzieło odnowy życia Karmelitów Bosych w Polsce. Jej także zawdzięczamy pozyskanie dla tego dzieła powstańca i sybiraka Józefa Kalinowskiego, dzisiejszego św. Rafała od św. Józefa. Wreszcie wskazać trzeba na m. Annę od Jezusa (Annę Juliannę Kalkstein), krzewicielkę życia i nauczania św. Teresy od Dzieciątka Jezus, a zarazem autorkę pierwszego polskiego przekładu jej "Dziejów duszy".

Misja Karmelitanek Bosych ma jednak przede wszystkim wymiar duchowy. Sprowadza się do codziennego ofiarowania Bogu, w ciszy klasztornych murów, "za życie świata", daru modlitwy wstawienniczej i cierpienia. Uznając siebie za córki Kościoła, będąc blisko jego serca, są niczym życiodajna krew pulsująca we wspólnocie wierzących. Istotę tego powołania do życia ofiarną miłością pięknie oddała św. Teresa od Dzieciątka Jezus w słowach: "Zrozumiałam, że skoro Kościół jest ciałem złożonym z różnych członków, to nie brak mu najbardziej niezbędnego, najszlachetniejszego ze wszystkich. Zrozumiałam, że Kościół posiada serce i że to serce płonie miłością, że jedynie miłość pobudza członki Kościoła do działania i gdyby przypadkiem zabrakło miłości, apostołowie przestaliby głosić Ewangelię, męczennicy nie chcieliby przelewać krwi swojej...".

INICJATYWY JUBILEUSZOWE

4. W ramach jubileuszowych inicjatyw upamiętniających przybycie Karmelitanek Bosych do Polski znajdą się, oprócz wspomnianych na początku listu celebracji na rozpoczęcie i zakończenie Jubileuszu, różnorakie wydarzenia o charakterze liturgicznym, kulturalnym, medialnym oraz wydawniczym. W tym miejscu chcemy zasygnalizować tylko niektóre spośród tych, które zawarte zostały w dokumencie ze spotkania obu polskich Rad Prowincjalnych, jakie odbyło się 30 listopada 2011 r. Po klasztorach Mniszek obydwu polskich Prowincji peregrynować będzie ikona św. Teresy od Jezusa. Peregrynacja stanie się okazją do dziękczynienia Bogu za dar jej życia oraz dzieło, jakie pozostawiła w dziedzictwie Zakonowi i Kościołowi. 25 maja br. w Muzeum Archeologicznym Miasta Krakowa zostanie otwarta wystawa pt.: "Mam ja skarb, mam... Cztery wieki karmelitanek bosych w Polsce", na którą składać się będą bogate zbiory z klasztoru Mniszek w Krakowie-Wesołej, a także w Krakowie-Łobzowie. 28 maja br. na Uniwersytecie Jagiellońskim odbędzie się sympozjum naukowe poświęcone duchowemu i kulturalnemu dziedzictwu polskich Karmelitanek Bosych. Jesienią br. zostaną zorganizowane kolejne sympozja: w klasztorze Karmelitów Bosych w Poznaniu o charakterze duszpastersko-formacyjnym, a w Toruniu, na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, o charakterze naukowym. 24 sierpnia br. w poszczególnych klasztorach Sióstr będzie miało miejsce świętowanie 450-lecia pierwszej w ogóle fundacji Karmelitanek Bosych pw. św. Józefa w Awili. O jubileuszowych inicjatywach będą na bieżąco przekazywane stosowne informacje.

5. Zwracamy się z gorącą prośbą do naszych Współbraci, Karmelitów Bosych, aby ochoczo włączyli się w świętowanie Jubileuszu Sióstr przede wszystkim przez dyspozycyjność względem ich próśb obejmujących posługę podczas peregrynacji ikony św. Teresy od Jezusa oraz innych liturgicznych celebracji. W sposób szczególny chcemy polecić, aby w naszych ośrodkach duszpasterskich na terenie Polski zaplanowana została w miesiącu maju 2012 r. jedna niedziela, podczas której będzie podjęty w homiliach temat świadectwa życia i szczególnej misji Sióstr Karmelitanek Bosych. Nasze zaangażowanie na rzecz Mniszek niech pozostanie żywe i twórcze także poza czasem Jubileuszu, gdy Siostry oczekiwać będą od nas zwłaszcza posługi spowiedników, rekolekcjonistów, wykładowców i kierowników duchowych. Jesteśmy do tego przynagleni przez nasze Konstytucje, które posługę Karmelitankom Bosym określają jako nasz szczególny apostolat (K 8, 103). Zresztą, może bardziej jeszcze powinna nas do tej posługi mobilizować braterska wdzięczność wobec Sióstr, które towarzyszą naszym dziełom apostolskim swą modlitewną ofiarą. Niekiedy zapominamy, że to, co wydaje się nam tak bardzo naszym sukcesem w podejmowanych działaniach, często ma u swych podstaw ich dyskretne towarzyszenie.

6. Z równie gorącym apelem zwracamy się do Świeckich Karmelitów i Karmelitanek Bosych, Instytutów agregowanych do naszego Zakonu oraz tych osób, którym bliska jest duchowość karmelitańsko-terezjańska, o włączanie się, w miarę możliwości, w jubileuszowe wydarzenia. Zachęcamy do nawiązywania, budowania i kultywowania z Siostrami wspólnoty duchowego dziedzictwa, jakie otrzymaliśmy od pierwszych Pustelników z Góry Karmel oraz św. Teresy od Jezusa i św. Jana od Krzyża. Stoi także przed nami wyzwanie promowania w naszych środowiskach wartości, na których buduje nasz Zakon oraz zgłębiania jego duchowych źródeł we własnym życiu.

NASZA WDZIĘCZNOŚĆ MNISZKOM

7. Na zakończenie pragniemy z głębi naszych serc podziękować Siostrom za to, co w naszych wzajemnych, codziennych relacjach nie zawsze ma okazję wybrzmieć wystarczająco doniośle. W imieniu całej Rodziny Karmelu terezjańskiego skupionej w naszych Prowincjach dziękujemy Wam, Drogie nasze Siostry, za Wasze wierne trwanie przy Bogu wbrew rozlicznym trudnościom. Duchowy strumień miłości, jaki wypływa z tego spotkania ze Stwórcą, przemierza wieki i pokolenia, rodząc wielkie owoce dobra w Kościele i świecie. Dziękujemy za Waszą wierność klauzurze, która choć stawia niemałe wymagania ułomnej naturze ludzkiej, przynosi Kościołowi wyjątkowe perły świętości. Dziękujemy za Waszą cichą modlitwę i cierpienia, którymi otaczacie Zakon, Kościół oraz poszczególnych ludzi zwracających się do Was ze swymi problemami.

Życzymy Wam, aby błogosławieństwo Najświętszej Trójcy, wstawiennictwo Maryi, Królowej Karmelu oraz św. Józefa, w dalszym ciągu znajdowało podatny grunt w Waszych wspólnotach i podobnie jak w przeszłości, tak i w obecnych czasach czyniło z Was mocny fundament i modlitewne zaplecze dla licznych i niełatwych spraw stale obecnych w życiu Kościoła.

Oddani w Karmelu

o. Roman Jan Hernoga OCD
Prowincjał Prowincji Warszawskiej

o. Andrzej Ruszała OCD
Prowincjał Prowincji Krakowskiej

lKraków-Warszawa, 19 marca 2012 r.,
w Uroczystość Św. Józefa, Oblubieńca N.M.P.