Karmel Maryi Matki Nadziei

W  jakim  sensie szkaplerz  zapewnia  zbawienie

Słowa Maryi do św. Szymona Stock, które podaliśmy powyżej, mówią m.in., że “szkaplerz jest znakiem zbawienia” i że “kto w nim umrze nie zazna ognia piekielnego”. Jak należy właściwie rozumieć te słowa? Na pewno Matka Boża nie chciała powiedzieć: wystarczy tylko nosić szkaplerz i żyć według własnego upodobania, a i tak się żadną miarą nie zginie na wieki, bo przecież nosi się na sobie “znak zbawienia”! Byłoby to podobne do tego, gdyby sobie ktoś w ten sam sposób tłumaczył słowa Chrystusowe: “Kto uwierzy i ochrzci się, zbawion będzie” (Mk 16,16). Wiemy przecież, że wiara bez uczynków jest martwa. Tak też jest i z noszeniem szkaplerza.

Słowa Maryi Dziewicy do św. Szymona Stocka należy tak rozumieć, że wierni nosiciele szkaplerza mogą liczyć na szczególną pomoc i opiekę Matki Bożej. Papież Pius XII poucza, że szkaplerz święty jest rzeczywiście znakiem i gwarancją szczególnej opieki Najświętszej Dziewicy, ale niech nikt nie sądzi, że nosząc tę szatę, może oddać się opieszałości serca i obojętnym duchem czekać na zbawienie, bo jak mówi Apostoł: “z bojaźnią i lękiem starajcie się o zbawienie wasze” (Flp 2, 12)[30]. Samo noszenie szkaplerza nie zaprowadzi do Nieba. Będąc rzeczą materialną, jako sacramentalium Kościoła, nie może on oczywiście dać człowiekowi zbawienia wiecznego. Może natomiast, jak poucza sobór, przyczynić się za pośrednictwem Kościoła, do otrzymania wielu łask,  przede wszystkim duchowych; pomaga ponadto uświęcić różne okoliczności życia[31]. Wierny, noszący pobożnie poświęcony szkaplerz, może zyskać odpust cząstkowy i w niektóre dni (święta karmelitańskie) także odpust zupełny, pod zwykłymi warunkami (spowiedź, komunia św., modlitwa w intencji Papieża)[32].

Z teologicznego punktu widzenia, nabożeństwo szkaplerzne należy umieścić w kontekście duchowego macierzyństwa Maryi wobec ludzkości i Jej powszechnego wszechpośrednictwa. Pomaga ono zatem do wyproszenia sobie Jej szczególnej opieki i orędownictwa.

Maryja, która z woli Bożej została jak najściślej złączona z Chrystusem w zbawczym dziele odkupienia świata, również dzisiaj spogląda na nas z Nieba i – jak poucza sobór – zjednuje nam poprzez swoje wielorakie wstawiennictwo dary zbawienia wiecznego. Dzięki swej macierzyńskiej miłości opiekuje się braćmi Syna swego, pielgrzymującymi jeszcze i narażonymi na trudy i niebezpieczeństwa, póki nie zostaną doprowadzeni do szczęśliwej ojczyzny [33]. Jej macierzyńska rola w stosunku do ludzi, żadną miarą nie przyćmiewa i nie umniejsza (...) jednak jedynego pośrednictwa Chrystusowego, lecz ukazuje jego moc. Cały bowiem wpływ zbawienny Błogosławionej Dziewicy na ludzi wywodzi się nie z jakiejś konieczności rzeczowej, lecz z upodobania Bożego i wypływa z nadmiaru zasług Chrystusowych, na Jego pośrednictwie się opiera, od Jego pośrednictwa całkowicie jest zależny i z niego czerpie całą moc swoją, nie przeszkadza zaś w żaden sposób bezpośredniej łączności wiernych z Chrystusem, przeciwnie, umacnia ją[34]. Dlatego też Kościół nie waha się jawnie wyznawać taką podporządkowaną rolę Maryi; ciągle jej doświadcza i zaleca ją sercu wiernych, aby oni wsparci tą macierzyńską opieką, jeszcze silniej przylgnęli do Pośrednika i Zbawiciela[35].

Szkaplerz święty, jako pamiątka otrzymana od Matki Najświętszej (...), jako Jej suknia[36], jest doskonałym środkiem zapewnienia sobie opieki Królowej Nieba. Najświętsza Dziewica miłuje tych, którzy Ją kochają i czczą. Wyprasza zatem szczególne łaski wszystkim, którzy otaczają Ją miłością i szerzą Jej kult. Szkaplerz – jak to powiedzieliśmy – pozostając zawsze na piersiach Jej czcicieli, jest jak gdyby “hymnem uwielbienia i ustawiczną modlitwą zanoszoną przez nich do Niej”. Dlatego też może być on nazwany widzialnym znakiem i gwarancją Jej opieki w staraniu się o zbawienie duszy[37].

Św. Teresa od Dzieciątka Jezus pisała w jednym z listów do swej znajomej: Jakże jestem szczęśliwa, że nosisz święty szkaplerz! To nieomylny znak przeznaczenia[38]. Nie chodzi tu o rzecz małej wagi – potwierdził Pius XII w cytowanym już wielokrotnie liście apostolskim – ale o obietnicę życia wiecznego, którą wedle tradycji dała Matka Najświętsza; chodzi tu o sprawę najważniejszą[39], tj. o zbawienie wieczne. A w przemówieniu wygłoszonym dnia 12 października 1950 roku podczas audiencji udzielonej uczestnikom kongresu z okazji siedemsetlecia szkaplerza, tenże sam Papież doda: W rzeczywistości, ileż dusz (...) zawdzięcza, w położeniu po ludzku beznadziejnym, swoje ostateczne nawrócenie i swoje zbawienie wieczne szkaplerzowi, którym były odziane! Ileż to dzięki niemu doznało macierzyńskiego wspomożenia Maryi w niebezpieczeństwach ciała i duszy. Nabożeństwo szkaplerzne sprowadza na cały świat potężny strumień łask duchowych i doczesnych[40]. Najłaskawsza Matka – zapewnia zatem Papież – nie omieszka z pewnością wstawić się za tymi duszami, które spłacają dług swej kary w czyśćcu, aby – wedle owego podania, które zwie się przywilejem sobotnim – znalazły się jak najprędzej w ojczyźnie niebieskiej[41]. O przywileju sobotnim, ­–“jakże cennym i wymownym dla wszystkich, którzy noszą szkaplerz, Matki Bożej z Góry Karmel, wspomina też w dniu 18 lutego 1959 papież soboru watykańskiego II – Jan XXIII[42].

Szkaplerz nie jest zatem jakimś amuletem czy talizmanem mającym zabobonnych chronić przed nieszczęściem, i otwierającym im bramy niebios. Szkaplerz jest, a przynajmniej być powinien, regułą życia chrześcijańskiego. Jego noszenie nie zwalnia nas od starania się o zbawienie. Wręcz przeciwnie: przypomina nam nasze obowiązki chrześcijańskie i ofiaruje pewność, że Matka Boża będzie się wstawiać za nami, póki nie zostaniemy doprowadzeni do szczęśliwej ojczyzny[43]. Jest on według słów Jana Pawła II “znakiem i przewodnikiem synowskiej i czułej pobożności maryjnej, poprzez który czciciele Maryi wyrażają pragnienie kształtowania swego życia w oparciu o Jej przykład jako Matki, Opiekunki, Siostry, Przeczystej Dziewicy, przyjmując z czystym sercem słowo Boże i oddając się służbie braciom[44].